Reynsluboltar hverfa á braut

Nú hafa tveir fyrrverandi sparissjóðstjórar gamla SPK látið af störfum hjá Byr sparisjóði. Carl H. Erlingsson, sem hætti fyrir nokkrum vikum, og Ingólfur V. Guðmundsson eru reynslumiklir bankamenn sem unnu frábært starf hjá SPK. Sparisjóðurinn var kominn í töluverðar ógöngur snemma á öldinni en þeim tókst að snúa þróuninni við. SPK var þannig orðinn einn sterkasti sparisjóðurinn þegar hann sameinaðist BYR.

Það vekur alltaf athygli þegar reynsluboltar úr bankaheiminum hverfa á braut, ekki síst þegar haft er í huga nýlega könnum Samtaka fjármálafyrirtækja sem sýndi að hátt hlutfall starfsmanna banka og sparisjóða hafði litla starfsreynslu.

Framkvæmdastjóri Byrs verðbréfa lætur af störfum

Góð hugmynd

Það væri sterkur leikur að selja kröfuhöfum gamla Kaupþings nýja bankann. Margir hafa áhyggjur af því að Ísland sé að einangrast frá útlöndum og gæti þessi aðgerð hjálpað stórlega við að endurreisa fjármálakerfið og atvinnulífið hérlendis. Nú síðast sagði Gylfi Zoëga að það væri engin framtíð á Íslandi án erlends fjármagns.

Hitt er svo að innan veggja Kaupþings liggur mikill mannauður og miklir hæfileikar sem hægt er að nýta í allra þágu. Ég er hræddur um að eignarhald ríkisins á bankanum til lengri tíma muni drepa þennan kraft í dróma.

Svo er bara að sjá hvernig stjórnmálamennirnir, sem nú ráða skyndilega ríkjum, taka í hugmyndina.

Áforma að selja körfuhöfum Nýja Kaupþing

Er letin að drepa RÚVara

Er letin að yfirbuga fréttamenn RÚV? Það mætti halda það miðað við þessa frétt af textavarpinu:  

"4300 fyrirtæki gætu farið í vanskil    
 Tæplega 150 fyrirtæki hafa farið í þrot síðast liðnar fimm vikur samkvæmt      
 samantekt Credit-info. Fyrirtækið spáir því að 4.300 fyrirtæki lendi í         
 alvarlegum vanskilum næstu 12 mánuði.  
                                        
 Ómar Berg Torfason, greinarsérfræðingur hjá Credit Info, segir að hluti af     
 fjöldanum sé óvirk fyrirtæki, svokölluð skúffufyrirtæki. Finna þurfi út hversu 
 mörg þau séu til að fá út hversu hátt hlutfall starfandi fyrirtækja gætu     
 farið í þrot. Fréttastofan hefur áhuga á að heyra af fyrirtækjum sem eiga í   
 miklum erfiðleikum eða farin í þrot [sic]."  

Fjölmiðlamenn taka upp símann ef þá vantar viðmælendur. Oft á tíðum leiðir ein frétt til annarrar fréttar en þá er það ekki vaninn að auglýsa opinberlega eftir viðmælendum eða upplýsingum. Í þessu tilviki getur það ekki verið erfitt að komast í tæri við fyrirtæki sem standa tæpt; meirihluti fyrirtækja í landinu á nefnilega í miklum erfiðleikum.

3.500 fyrirtæki stefna í þrot

Nýi Landsbankinn víða umsvifamikill

Á dögunum stofnaði Nýi-Landsbankinn fjárfestingarfélagið Horn fjárfestingarfélag, sem stofnað er utan um hlutabréfaeignir í skráðum og óskráðum fyrirtækjum sem fluttust frá gamla Landsbankanum. Lítið hefur farið fyrir þessu félagi en meðal eigna þess eru hlutabréf í erlendum fjármálafyrirtækjum og stofnunum. Reikna má með að stærstu eignarhlutirnir liggi í 19% hlut í Marel og ríflega fjórðungshlut í Eyri Invest sem er að stærstum hluta í eigu Eyrisfeðga. Marel og Eyrir eru nátengd þar sem það síðarnefnda er stærsti hluthafinn í Marel með 40% hlut og á þar að auki fimmtungshlut í Össuri. Þannig er beinn og óbeinn hlutur ríkisins um 30% í Marel, einu framsæknasta fyrirtæki landsins. Væntanlega má einnig reikna með að hlutur NBI í Promens færist yfir í Horn.

Einnig má reikna með að þessi nýi sjóður taki yfir hlutabréfaeign NBI í sænska innheimtufyrirtækinu Intrum Justitia og Oslo Børs, norsku kauphöllinni og verðbréfaskráningunni. Það vekur athygli mína að erlendar eignir sem þessar skuli hafa færst úr gamla Lansanum yfir í þann nýja. Það verður einnig að teljast athyglisvert að íslenska ríkið, sem á ekki lengur hlut í dótakauphöllinni íslensku, haldi utan um 6,5% hlut í Kauphöllinni í Osló.

Kaupþing hefur einnig stofnað sambærilegt félag og Horn, sem kallast Eignasel. Stofnun Horns og Eignasels gefur e.t.v. vísbendingu um að gömlu viðskiptabankarnir hafi ekkert allt of mikinn áhuga að setja eignir sínar í "Rauðku", risasjóðinn ESF, og vilji sjálfir hafa hönd í bagga við endureisn og úrlausn þeirra vandamála sem stærstu fyrirtækin í landinu standa frammi fyrir.

Uppboð á Landsbankadóti

Þaulsetnir þingmenn

Þingmenn ætla að sitjast sem fastast á Alþingi í hinu Nýja-Íslandi eftir kosningar - hvað sem öðrum finnst. Samkvæmt stjórnmálafræðigúrúinu Einari Mar ætla 70% þingmanna að halda áfram! Það þarf auðvitað ekki að koma á óvart, enda hlýtur eftirspurn eftir fyrrverandi þingmönnum að vera í lágmarki í því atvinnuástandi sem nú ríkir. Hið opinbera er að draga saman seglin á öllum vígstöðvum, til dæmis í utanríkisþjónustunni sem löngum hefur verið griðastaður aflóga stjórnmálamanna. En kannski skapast feitar stöður hjá ríkinu með öllum þeim fjárfestingasjóðum sem ríki og bankakerfið ætla að setja á fót.

Þingmenn karpa um fjaðrir

Thames tekur á sig Reykjavíkurmynd

Þeir kumpánar, Gordon Brown og Alistair Darling, sem bera varla minni ábyrgð á óförum okkar Íslendinga en einstakir útrásarvíkingar, hamast við að hafna því að Lundúnir séu Reykjavík við Thamesfljót. Þrátt fyrir froðusnakkið sígur á ógæfuhliðina og stefnir allt í að breska ríkið verði nú að þjóðnýta Lloyds eftir að staðan á HBOS reyndist miklu verri en reiknað hafði verið með. Og ég sé ekki annað í stöðunni en að stóru bresku bankarnir falli að öllu leyti í skaut ríkisins. Hlutabréfin eru orðin pennýstokkar.

Markaðsverðmæti Royal Bank of Scotland hefur fallið um rúman helming frá áramótum, Barclays er niður um þriðung og Lloyds, sem hrundi um þriðjung bara á föstudaginn, hefur lækkað um 52% á árinu.

Brown og Darling bera líka mikla ábyrgð á stjórnlausum vexti bresku bankanna. Það eru ekki einungis íslenskir skattgreiðendur sem hugsa þeim þegjandi þörfina.

Umbætur á fjármálakerfi brýnar

Baugur tekur fleiri með sér

Þetta eru skelfilegar fréttir fyrir sparisjóðina og væntanlega tekur Byr á sig mesta höggið. Jafnframt hefur verið nefnt að Sparisjóðabankinn (Icebank) og VBS fjárfestingarbanki eigi töluvert af óveðtryggðum kröfum á hendur Baugi. Maður spyr sig líka hvernig Landic og Fons ætli að komast í gegnum fall Baugs?

 Allt stefnir í að gjaldþrot bíði Baugs. Það væri mikil synd því Baugur var öflugasta fyrirtæki útrásarinnar og sennilega hafði enginn Íslendingur fyrir efnahagshrunið kynnt Ísland jafnvel á alþjóðavettvangi og Jón Ásgeir nema ef vera skyldi Björk. Baugsmenn gátu hins vegar aldrei stoppað og gerðu afdrifarík mistök með stórsókn inn í fjármálageirann í stað þess að einbeita sér að verslunargeiranum. Þegar eignabólan toppaði árið 2007 sótti Baugur fast fram á við í fjármálageiranum með því að styrkja stöðu sína í Glitni og FL Group. Síðarnefnda félagið fór svo í yfirtöku á TM á allt of háu verði.

Ég gróf upp frétt á vb.is þar sem vitnað var í frétt Dow Jones sem tók viðtal við mig í fyrra þegar Stoðir (FL Group) fóru í greiðslustöðvun eftir þjóðnýtingu Glitnis. Þar fór ég stuttlega yfir stöðuna og ræddi þær leiðir sem Baugur yrði að gera til að bregðast við falli FL Group. Greinin vakti sannast sagna litla kátínu í herbúðum Baugs.

Þrot Baugs yrði þungt högg

Ábending til umboðsmanns barna

Á Íslandi ríkir stórkostleg mismunun á neytendavörum þegar horft er til skattlagningar. Við hjónin eigum Adams Kids Smáralind. Barnaföt bera 24,5% vsk.. Nálægt mér selur Eymundsson barnabækur á 7% vsk. og aðeins lengra selur BT geisladiska og myndefni fyrir börn með 7% vsk. Er þetta eðilleg mismunun? Væri ekki eðilegra að setja allar vörur í sama þrep?

Það kann vissulega að skjóta skökku við að hagsmunaaðili eins ég skuli benda á þetta. Ég er alltént tveggja barna faðir og veit hvað það kostar að klæða og fæða "skuldaungdóminn".

Mig rekur minni til þess að Páll Magnússon, sem eigi hlaut brautargengi í formann Framsóknarflokkinn, hafi fyrir alþingiskosningar árið 2003 minnst á lækkun vsk. á barnafatnaði. Lítið hefur heyrst síðan í öðrum pólitíkusum.

Annars er ótrúlegt að stjórnvöld skuli halda því fram að Ísland sé barnvænt samfélag. Bæði barnaföt og leikföng bera há aðflutningsgjöld, að vaskinum viðbættum. Það er skrýtið að í yngsta þjóðfélagi Vesturlanda skuli lítið vera rætt um þessi mál. Ekkert heyrist í vinstri flokkunum - enda bjóst ég svo sem ekki við því. Og hvar er blessaður umboðsmaður barna?

Hlutur endurskoðunarfyrirtækja þrefaldaðist á þremur árum

Í þeim hrunadansi sem hefur orðið í hagkerfum heims á síðustu mánuðum hafa sjónir manna beinst í vaxandi mæli að þætti endurskoðenda og endurskoðunarfyrirtækja, ábyrgð þeirra og hagsmunatengslum við helstu stórfyrirtæki Íslands. Ég tók saman þóknanir sem hinir föllnu viðskiptabankar greiddu til endurskoðunarfyrirtækja á tímabilinu 2003-2007. Niðurstaðan er að mörgu leyti sláandi. Árið 2007 greiddu bankarnir endurskoðunarfyrirtækjum alls 1.164 milljónir króna sem var þreföldun frá árinu 2004 þegar fyrirtækin fengu 395 milljónir fyrir sinn snúð. Að vísu ber að hafa í huga að umsvif bankanna jukust gríðarlega á þessum tíma en greiðslurnar jukust alltént um helming frá árinu 2006.

 

Greiðslur viðskiptabankanna til endurskoðunarfyrirtækja
vegna endurskoðunar ársreikninga og annarrar þjónustu
Í milljónum króna
2007	2006	2005	2004
1.164	779	481	395

Ég reikna fastlega með að stærstur hlutinn hafi runnið til kjörinna endurskoðunarfyrirtækja bankanna; KPMG var með Kaupþing en PricewaterhouseCoopers áritaði reikninga Glitnis og Landsbankans.

Í Bretlandi hafa stóru endurskoðunarfyrirtækin legið undir miklu ámæli fyrir hagsmunatengsl við viðskiptavini sína eins og stóru bankana sem berjast nú í bökkum. Sir Fred Goodwin, fyrrverandi forstjóri Royal Bank of Scotland, skipti um endurskoðunarfyrirtæki árið 2000 og valdi Deloitte þar sem hann hafði alist upp sem endurskoðandi. Árið 2000 greiddi RBS Deloitte um níu milljónir punda ráðgjöf og endurskoðunarvinnu. Sjö árum síðar var upphæðin komin í 31 milljón punda. Fleiri dæmi um persónuleg tengsl endurskoðunarfyrirtæki og breskra banka hafa skotið upp á yfirborðið. Chris Lucas, fjármálastjóri Barclays, var endurskoðandi bankans og starfsmaður PWC. Sú skrifstofa er enn þá endurskoðunarfyrirtæki bankans. Alls greiddu RBS, HBOS og Lloyds TSB um 390 milljónir punda til endurskoðunarfyrirtækja á árunum 2000-2007.

Hér á Íslandi má eflaust tína fram mörg dæmi um tengsl bankanna og endurskoðunarfyrirtækjanna. Sigurður Jónsson, faðir Jóns forstjóra FL, var endurskoðandi Kaupþings sem var einn stærsti lánardrottinn FL. Stefán Hilmarsson, sem ég held að sé hættur sem fjármálastjóri Baugs, var fyrrum endurskoðandi félagsins.

Óvenju lítið hefur farið fyrir þætti endurskoðunarfyrirtækjanna. Þar blikkuðu engin viðvörunarljós þrátt fyrir að þau hafi haft mun betri aðgang að upplýsingum úr bönkunum en fjárfestar og m.a.s. greiningaraðilar. Rannsóknar- og eftirlitsskylda endurskoðenda í hlutafélögum og fjármálafyrirtækjum er rík. Í lögum um fjármálafyrirtæki er fjallað um upplýsingaskyldu endurskoðanda og

Segir þar m.a.: "Verði endurskoðandi var við verulega ágalla í rekstri eða atriði er varða innra eftirlit, greiðslutryggingar útlána, önnur atriði sem veikt geta fjárhagsstöðu hlutaðeigandi fyrirtækis eða atriði sem leiða til þess að hann mundi synja um áritun eða gera fyrirvara, svo og ef endurskoðandi hefur ástæðu til að ætla að lög, reglugerðir eða reglur sem gilda um fyrirtækið hafi verið brotnar, skal endurskoðandi gera stjórn þess og Fjármálaeftirlitinu viðvart. Þetta á einnig við um sambærileg atriði sem endurskoðandi fær vitneskju um við framkvæmd endurskoðunarstarfa hjá fyrirtæki sem er í nánum tengslum við hlutaðeigandi fjármálafyrirtæki, sbr. 2. mgr. 18. gr.

Tilkynning endurskoðanda skv. 1. mgr. felur ekki í sér brot gegn þagnarskyldu hvort sem hún er reist á lögum eða samningi. Skal tilkynnandi ekki sæta neins konar ábyrgð vegna tilkynningarinnar."

Hve glöð er vor æska

"Það er nú meira kvabbið í þessum strákum," sagði eldri maður við félaga sinn í sturtuklefanum í ræktinni þar sem peyjar létu öllum látum. "Já, þetta er áhyggjulaust," svaraði félaginn. "Enn þá."

Dómur sögunnar verður ekki beinlínis glæsilegur um þær kynslóðir sem fæddust á 6. - 8. áratugnum.