Vítahringur skattheimtu

Nú stefnir allt í að nefskatturinn gefi meira af sér en áætlanir gerðu ráð fyrir. Enda er það varla flókið þegar fjöldi lögaðila bætist við þá 187 þúsund einstaklinga sem er gert að greiða þetta gjald. Ég veit ekki af hverju að lögaðilar greiða þetta gjald, af hverju greiða sömu aðilar ekki líka (eða frekar) til Framkvæmdasjóðs aldraða?

En skoðum samband margra greiðenda útvarpsgjalds, RÚV og STEF, Sambands tónskálda og eigenda flutningsréttar. Verslun spilar tónlist. Fyrirtækinu er gert skylt að greiða 17.200 krónur í útvarpsgjald til RÚV. Ríkisútvarpið þarf að greiða STEF ákveðna fjárhæð fyrir að spila tónlist opinberlega. En STEF lætur ekki þar við sitja og rukkar verslunina fyrir að spila efni RÚV og annarra útvarpsstöðva opinberlega.

Sem sagt: STEF rukkar fyrirtæki, sem hefur greitt útvarpsgjald til að kosta rekstur RÚV, um STEF-gjöld fyrir tónlist sem það hefur líka rukkað RÚV fyrir.

Pappírsfélögin greiða líka útvarpsgjald til ríkisins

Stefna víkingar á Austurvöll?

Getur verið að íslenskir fjölmiðlar séu að fara fram úr sér þessa dagana? Útrásarvíkingar koma fram úr skúmaskotum og mótmæla hástöfum þeim ávirðingum sem á þá eru bornar. Miðað við að þeir hafi látið allt yfir sig ganga hingað til er ég farinn að hallast að því að heimildarmenn fjölmiðla séu ekki allir þar sem þeir eru "séðir". Hvernig er hægt að trúa því að Karl Wernersson sé að ljúga þegar maður sér mynd sem þessa?

Sem gamall blaðamaður trúi ég því varla að sá gríðarlegi leki af upplýsingum um hrunið og afleiðingar þess sé aðallega komin til vegna þess að einhverjir telji það skyldu sínu að koma upplýsingum á framfæri í þágu almennings. Er siðferði okkar komið á það stig? Liggja ekki einhver önnur sjónarmið að baki?

Yfirlýsing frá Karli Wernerssyni

Þjóð í höftum

Dow Jones vísitalan rauf níu þúsund stiga múrinn í síðustu viku í fyrsta skipti frá því í janúar. Frá byrjun síðasta mánaðar hafði vísitalan hækkað hvorki meira né minna en um 7,5% - sem ætti að minna á bólueinkenni. Enda virðast þau stórfyrirtæki sem mynda vísitöluna ekki vera sérlega ódýr kostur. Bjartsýnin er mikil á Wall Street en helst hún lengi?

Á sama tíma og erlendir hlutabréfamarkaðir hafa verið á mikilli siglingu undanfarna mánuði sitjum við Íslendingar fastir í gjaldeyrishöftum þar sem fjármagnsflutningar eru stórlega heftir. Íslendingum er nær undantekningarlaust óheimilt eiga viðskipti með erlend hlutabréf nema ef fjármunir "dvelja" erlendis. Innlendur skuldabréfamarkaður nú eða bankabókin, sem gefur verr af sér en áður, eru einu kostir okkar. Íslands óhamingju verður allt að vopni - líka fyrir þá útvöldu sem eiga peninga á lausu.

Hækkun enn einn daginn á Wall Street

Drobny-hákarlar fagna

Hin alræmdu samtök alþjóðlegra vogunarsjóða, Drobny-klúbburinn, héldu árshátíð á Íslandi árið 2006. Þar fögnuðu menn þeim góða árangri sem hafði náðst með því að taka stöður gegn krónunni á vormánuðum sama ár og heiðruðu aðalhagfræðing Seðlabankans.

Á heimasíðu Drobny má finna ótrúlega myndasýningu frá Íslandsdvöl sannkallaðra hákarla fjármálaheimsins, þar sem allir eru glaðir og reifir.

Vaxtamunurinn eykst líka hérlendis

Íslensku bankarnir hafa farið sömu leið og breskir bankar og aukið vaxtamuninn, þ.e. muninn á útláns- og innlánsvöxtum. Leiðin er þó ekki sú sama því eins og allir vita hafa útlánavextir banka og sparisjóða lækkað töluvert umfram stýrivaxtalækkanir Seðlabankans. Hvernig hafa þá íslensku bankarnir aukið vaxtamuninn? Jú, með því að keyra innlánsvexti mun hraðar niður en útlánsvextina. Það eru sparifjáreigendur, s.s. gamla fólkið og börn, sem eru barðir í spað þessa dagana - ekki bara af bönkunum heldur einnig ríkinu sem hefur hækkað fjármagnstekjuskatt um 50%.

Ég hjó til dæmis eftir því að NBI barði sér á brjóst í síðustu viku þegar hann auglýsti að útlánsvextir hefðu lækkað um tvö prósentustig og sýndi hvernig vaxtalækkanir hefðu átt sér stað. Hins vegar fór lítið fyrir því að bankinn lækkaði innlánsvexti um allt að 2,5 prósentustig. Verðtryggðir útlánsvextir lækkuðu um eitt prósentustig en það gerðu verðtryggðir innlánsvextir líka. Hlutfallsleg lækkun innlánsvaxta var því eflaust í flestum tilvika miklu meiri en lækkun útlánsvaxta.

"Það hefur verið stefna Landsbankans að leiða vaxtalækkun í landinu og styðja við markmið stjórnvalda og Seðlabanka um efnahagslegan stöðugleika og létta greiðslubyrði lántakenda," sagði bankinn svo snoturlega.  

Það sér hver heilvita maður að bankarnir eru reknir með bullandi tapi þessa dagana og þá er ein leið sú að auka vaxtamuninn.

Darling varar við vaxtaokri

Umskipti hjá Nýherja

Nýherji hefur í gegnum tíðina verið fyrirmynd annarra fyrirtækja. Styrkur félagsins lá í fjárhagslegum styrk með háu eiginfjárhlutfalli sem gaf því kost að umbuna hluthöfum sínum með reglulegum arðgreiðslum. Nú er staðan allt önnur. Eiginfjárhlutfallið er komið niður í 20% (sem ætti þó að þykja gott á íslenskan mælikvarða) og skuldir eru að sliga fyrirtækið. Stjórnendur félagsins eru eflaust hugsi yfir fleiri þáttum. 

Viðskiptavild Nýherjasamstæðunnar nemur um fjórum milljörðum króna eða um 40% af heildareignum félagsins. Hún er að mestu leyti tilkomin vegna kaupa Nýherja á TM Software sem gengu í gegn skömmu eftir að eignaverð hafði náð hámarki. Meira að segja íhaldssamir rekstrarmenn urðu eignabólunni að bráð. Fram kemur í reikningum Nýherja að viðskiptavild hafi verið færð niður um 180 milljónir króna en á móti kemur hækkun vegna veikingar krónunnar.

Annað sem ætti að valda stjórnendum Nýherja áhyggjum er lágt veltufjárhlutfall sem er komið niður í 0,72. Þetta þýðir einfaldlega að félagið mun að öllu óbreyttu varla geta staðið við skuldbindingar sínar næstu tólf mánuði. Skammtímaskuldir eru of háar, nærri 5,4 milljarðar. Þessi staða hlýtur að vera óásættanleg hjá fyrirtæki sem Nýherja.

Nýherji skilar 90 milljóna hagnaði

FME finnur fé

Á dögunum var benti undirritaður bloggari á ósamræmi sem var í samantekt FME á arðgreiðslum tryggingafélaga 2006-2008 og ársskýrslu VÍS. Í tilkynningu FME kom fram að TM hefði eitt tryggingarfélaga greitt út arð fyrir árið 2007, þótt ársreikningur VÍS hefði bent til þess að brúttóarðgreiðsla til eigenda hefði numið 1,8 milljörðum króna.

Nú hefur stofnunin leiðrétt sig. Tvö félög, TM og VÍS, greiddu sem sagt út arð vegna ársins 2007 en ekki eitt.

Orðfæri ungdómsins

Kreppuástandið hefur margvísleg áhrif á samfélagið. Ég velti því til dæmis fyrir hvaða áhrif kreppan hafa á hugsun og skynjun barna, sem eiga eftir að glíma við það verðuga verkefni að hreinsa upp skuldir feðranna.

Sonur minn, fimm ára, velti því fyrir sér af hverju alltaf væri verið að tala um kröfuhafa? Hann sagðist vera búinn að fá nóg af þessu orði og langaði helst til að kasta sjónvarpinu fram á gang en á sama tíma ræddi þingheimur um ríkisvæðingu bankakerfisins.

Útrásarvíkingar, kröfuhafar, þrotabú, skilanefndir, IceSave o.s.frv. eru hluti af orðabók ungu kynslóðarinnar. Ég minnist þó ekki að mikið hafi verið talað um kvótakerfi og verðtryggingu í verðbólgubálinu á mínum bernskuárum.

Samkvæmt heimildum ...

Það hefur færst ískyggilega í vöxt að fjölmiðlar beri fyrir sig heimildamenn til þess að gefa fréttum trúverðuglegan blæ. Sérstaklega finnst mér ljósvakamiðlarnir nota þessa aðferð meira en góðu hófi gegnir. Slík vinnubrögð ættu auðvitað að vera neyðarúrræði ef ekki gengur að fá heimildarmann til þess að koma fram undir nafni.

RÚV gengur að mínu viti oft fullgangt í að bera fyrir sig "samkvæmt heimildum" til þess að búa til góðar fréttir. Í morgun fjallaði fréttastofan um ástandið á atvinnumarkaði og sagði m.a.

" ... Um 16.500 manns eru á atvinnuleysisskrá en fimmtungur þeirra er þó í hlutastarfi á móti bótum. Fréttastofa hefur heimildir fyrir því að Vinnumálastofnun hafi upp á síðkastið þurft í auknum mæli að taka fólk út af atvinnuleysisskrá vegna þess að það hafi hafnað atvinnutilboðum."

Þetta eru mjög einkennileg vinnubrögð af hálfu fréttastofu RÚV því í Fréttablaðinu í gær gat að líta svipaða frétt um bótasvik þar sem blaðamaður hafði það beint eftir Gissuri Péturssyni, forstjóra Vinnumálastofnunar, að stofnunin hefði " ... brugðist við í mörgum tilvikum. Til dæmis með því að taka fólk af greiðsluskrá atvinnutrygginga, en töluverða úrvinnslu þarf í hvert mál, að sögn Gissurar."

RÚV hefði verið í lófalagið að vísa í frétt FBL máli sínu til stuðnings, en vísar í staðinn til heimildamanna. Slæleg vinnubrögð af hálfu ríkisfjölmiðilsins.

FME og dularfulli arðurinn

FME hefur séð sig knúið til að svara fréttaflutningi fjölmiðla um arðgreiðslur tryggingafélaga. Stofnunin segir að TM hafi verið eina tryggingafélagið sem greiddi út arð vegna ársins 2007. Þessi fullyrðing kemur ekki heim og saman við ársreikning VÍS fyrir árið 2008. Þegar eiginfjárreikningur VÍS er skoðaðir kemur í bersýnilega ljós að félagið greiddi út tæpa 1,8 milljarða króna í arð vegna ársins 2007. Jafnframt var einn milljarður króna greiddur inn sem nýtt hlutafé.

Þarna stangast á fullyrðingar FME og ársskýrsla VÍS. Hvað varð um þennan arð í gögnum FME?

Enginn arður greiddur vegna 2008