Þóknun Glitnis af BYR

Töluverð umræða hefur verið á síðustu dögum um lánveitingar Glitnis til ófjárráða einstaklinga í tengslum við stofnfjáraukningu í Byr sparisjóði í lok árs 2007. Í þessari umræðu hefur lítið farið fyrir þeirri staðreynd að stofnfjáreigendur, sem tóku ekki þátt í þessari aukningu, voru þynntir út um 86% eins og kemur fram í útgefendalýsingu sparisjóðsins. Segjum svo að einstaklingur sem átti stofnfjárbréf sem voru metin á 100.000 krónur að nafnvirði fyrir aukningu, hefði aðeins átt u.þ.b. 14.000 krónur með ef hann hefði sleppt þátttöku aukningunni. Margir hafa hneykslast á framferði foreldra og forráðamanna og talað um barnaverndarmál. Maður spyr sig þá á móti: Hefði það ekki orðið barnaverndarmál ef foreldri ólögráða barns, sem átti stofnfé sparisjóðnum, hefði ekki gætt þeirra verðmæta sem fólust í bréfunum með því að sitja hjá í aukningunni?

Nú hefur bankastjóri Íslandsbanka, sem áður var framkvæmdastjóri hjá Glitni, kosið að koma fram og gagnrýna fyrrum stjórnendur Byrs, sem voru "de facto" eigendur Glitnis, fyrir fyrirkomulag stofnfjáraukningarinnar. Gagnrýnin á rétt á sér en hún er auðvitað til marks um þá eftiráhyggju sem einkennir þjóðfélagsumræðuna. Glitnir hagnaðist verulega á því að selja stofnfjáreigendum í Byr lán til stofnfjárkaupa og því má ekki gleyma í þessari umræðu. Bankinn tók 250 milljónir króna í ráðgjöf auk þess sem stofnfjáreigendur, sem tóku lán hjá bankanum greiddu 1% lántökugjald. Eflaust fékk Glitnir hátt í 400 milljónir fyrir sinn snúð.

Þá skal ekki horft framhjá því að andvirði aukningarinnar lá inni hjá Glitni svo mánuðum skipti á hagstæðum vöxtum. Glitnir var sá banki sem átti í mestum lausafjárerfiðleikum. Getur verið að stofnfjáreigendur í Byr hafi að einhverju leyti lengt lífdaga Glitnis? 

Athugasemdir

[Þráinn Kristinsson (IP-tala skráð) 1.11.2009 kl. 11:42]

Hlutfallsleg eign stofnfjáreigenda í Sparisjóðnum minnkaði en verðmæti stofnfjárhlutarins breyttist ekki við aukninguna. Þannig að enginn tapaði á að vera ekki með í aukningunni. Ástæðan fyrir þvi að fólk kaus að vera með var vonin um að græða.

Það hlýtur að vera sjálfsagt mál fyrir barnaverndaryfirvöld og jafnvel lögreglu að skoða þessi mál - hugsunarhátturinn og viðhorfið til barnanna sem endurspeglast í aðgerðum foreldranna er siðlaus, kaldrifjaður - eða er þetta bara heimska?

[Eggert Þór Aðalsteinsson, 1.11.2009 kl. 12:02]

Þessu er ég nú ekki sammála. Það var markaðsverð á stofnfjárbréfum í Byr sparisjóði sem hefði átt að breytast í samræmi við aukninguna. Með því að taka ekki þátt var viðkomandi að gefa frá sér hlutdeild í ágóða og mögulegum arðgreiðslum sparisjóðsins. Meginástæða þess að aðilar fjárfesta og spara hlýtur að vera vonin um að græða en ekki að tapa verðmætum eins og það hefði gert með því að taka ekki þátt í útboðinu.

[Tómas (IP-tala skráð) 1.11.2009 kl. 17:38]

Sælir.

Það er samt alveg ótrúlegt að láta börn skrifa upp á lánasamninga, það eru allir aðilar sem koma nálægt því ábyrgir.  Ef foreldra voru svona viss um að þetta væri rétt, áttu foreldranir auðvita að láta barnið taka þátt í stofnfjáraukningunni en taka lánið og lánasamninginn á sig persónulega ekki láta barnið skrifa undir hann.  Enda stenst ekkert barn á þessum aldri greiðslumat upp á þessar upphæðir.  Lánasamningurinn og stofnfjáraukningin er ekki sami hluturinn og auðvelt að aðgreina þá.

Með það að þetta lá inn í Glitni á góðum vöxtum er líklega þannig að Glitnir gat ekki borgað út.  Þetta urðu aldrei neinir peningar heldur bara færsla í lánakerfum og bókahaldsgögnum Glitnis.  Glitnir hafði greinilega ekki fjármagn til að lána þetta út úr húsi.

kveðja

Tómas